กระแสรักสุขภาพและใส่ใจสิ่งแวดล้อมที่กำลังมาแรง ผลักดันให้ "เกษตรปลอดสารพิษ" เป็นแนวทางการเกษตรที่น่าจับตามอง โดยมี "สารชีวภัณฑ์" เข้ามามีบทบาทสำคัญในการควบคุมศัตรูพืช และส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช อย่างปลอดภัย และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
สารชีวภัณฑ์ คือ จุลินทรีย์ เช่น เชื้อรา แบคทีเรีย และไวรัส ที่มีคุณสมบัติในการควบคุมโรค และแมลงศัตรูพืช โดยไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ สัตว์ และสิ่งแวดล้อม ตัวอย่างสารชีวภัณฑ์ที่นิยมใช้ ได้แก่
ไตรโคเดอร์ม่า (Trichoderma spp.): เชื้อราปฏิปักษ์ ควบคุมโรคพืชที่เกิดจากเชื้อรา เช่น โรครากเน่า โรคโคนเน่า โรคเหี่ยว
บิวเวอเรีย (Beauveria bassiana): เชื้อราฆ่าแมลง ควบคุมแมลงศัตรูพืช เช่น เพลี้ย หนอน มวน
เมทาไรเซียม (Metarhizium anisopliae): เชื้อราฆ่าแมลง ควบคุมแมลงศัตรูพืช เช่น ตั๊กแตน เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล
บาซิลลัส ซับธิลิส (Bacillus subtilis): แบคทีเรีย ควบคุมโรคพืช และส่งเสริมการเจริญเติบโต
บาซิลลัส ธูริงจิเอนซิส (Bacillus thuringiensis): แบคทีเรีย สร้างสารพิษ เฉพาะเจาะจงต่อแมลง ควบคุมหนอนผีเสื้อ และหนอนต่างๆ
บทบาทของสารชีวภัณฑ์กับเกษตรปลอดสารพิษ
1. ช่วยลดการใช้สารเคมี : สารชีวภัณฑ์ เป็นทางเลือก ในการควบคุมศัตรูพืช ทดแทนสารเคมี ลดสารพิษตกค้าง และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
2. เพิ่มผลผลิต: สารชีวภัณฑ์ บางชนิด ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโต เพิ่มผลผลิต และคุณภาพของผลผลิต
3. ปรับปรุงดิน: สารชีวภัณฑ์ บางชนิด ช่วยปรับปรุงโครงสร้างดิน เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ และย่อยสลายสารอินทรีย์
4. ปลอดภัยต่อผู้บริโภค: ผลผลิตจากเกษตรปลอดสารพิษ ปลอดภัยต่อผู้บริโภค และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
แนวทางการส่งเสริมเกษตรปลอดสารพิษของไทย หน่วยงานที่เกี่ยวข้องโดยเฉพาะภาครัฐควรส่งเสริมการวิจัยและพัฒนา สารชีวภัณฑ์ สายพันธุ์ใหม่ๆ ให้มีประสิทธิภาพ และเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของไทย รวมถึงการถ่ายทอดความรู้ และเทคโนโลยี การใช้สารชีวภัณฑ์ ให้แก่เกษตรกร อย่างทั่วถึง สนับสนุน และส่งเสริม ให้เกษตรกร ใช้สารชีวภัณฑ์ เช่น การให้คำปรึกษา การฝึกอบรม การจัดหาแหล่งทุน สร้างความรู้ ความเข้าใจ และความตระหนัก เกี่ยวกับประโยชน์ของเกษตรปลอดสารพิษ และสารชีวภัณฑ์ ให้แก่เกษตรกร และผู้บริโภค
สารชีวภัณฑ์ เป็นเครื่องมือสำคัญ ในการขับเคลื่อน เกษตรปลอดสารพิษ ของไทย ช่วยลดการใช้สารเคมี เพิ่มผลผลิต และสร้างความยั่งยืน ให้กับภาคการเกษตร การส่งเสริม และสนับสนุน การใช้สารชีวภัณฑ์ อย่างจริงจัง จะนำไปสู่ระบบการผลิตอาหาร ที่ปลอดภัย และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อย่างแท้จริง
ดร.มนตรี บุญจรัส
ประธานกรรมการ บริษัท ไทยกรีนอะโกร จำกัด
ประธานชมรมเกษตรปลอดสารพิษแห่งประเทศไทย
www.thaigreenagro.com