เมื่อเข้าสู่ฤดูฝนความชุ่มชื้นในสวนในไร่ของเกษตรกรก็มากขึ้น ดินในแปลงเริ่มอุ้มน้ำ ใบไม้เปียกชื้นตลอดทั้งวัน ฟ้าครึ้มแทบจะทุกเช้า
หลายๆคนอาจรู้สึกสดชื่น แต่สำหรับเกษตรกรแล้ว ฤดูนี้คือช่วงเวลาที่ “โรคพืช” มักมาเยือนโดยไม่บอกล่วงหน้า โดยเฉพาะ “เชื้อราในดิน”ที่เป็นต้นเหตุของโรคยอดฮิตอย่าง โรครากเน่าโคนเน่า โรคเน่าคอดิน โรคใบจุด เป็นต้น ซึ่งโรคพืชเหล่านี้สามารถสร้างความเสียหายให้กับผลผลิตของเกษตรกรในวงกว้างและเข้าทำร้ายระบบรากพืชแบบเงียบๆ โดยที่เราไม่ทันตั้งตัวเกษตรกรจึงต้องมีการเตรียมรับมือในช่วงฤดูฝนเป็นอย่างดี
หนึ่งในตัวช่วยที่หลายคนแนะนำกันอย่างแพร่หลายในช่วงฝนแบบนี้คือ อินดิวเซอร์ ( ไตรโคเดอร์มา จุลินทรีย์ดีที่อยู่ใต้ดินและช่วยป้องกันเชื้อราร้ายอย่างเป็นธรรมชาติ )
1. ไตรโคเดอร์มา “แย่งอาหารและรุกรานพื้นที่ของเชื้อราก่อโรคพืช” เช่น ฟิวซาเรียม, ไรซ็อกโทเนีย, พิเธียมซึ่งเชื้อรากลุ่มนี้จะขยายตัวไวมาก แต่เชื้อไตรโคเดอร์มาก็มีกลไกที่สามารถ แย่งอาหาร จากเชื้อราโรคพืชโดยกินสารอินทรีย์ในดินที่เชื้อราร้ายใช้เลี้ยงตัวเองรุกรานพื้นที่ ด้วยการเติบโตคลุมผิวรากและรอบดินมทำให้เชื้อราร้ายไม่มีโอกาสขยายตัว
ผลิตเอนไซม์ย่อยผนังเซลล์ของเชื้อรา เช่น chitinase, ทำลายโครงสร้างเชื้อราร้ายโดยตรง อ้างอิงจาก Harman (2004), Nature Reviews Microbiology)
พูดให้เห็นภาพก็คือ ไตรโคเดอร์มา “เข้ายึดพื้นที่”มก่อนเชื้อราร้ายจะตั้งตัวได้ ลดความเสี่ยงของโรคพืชตั้งแต่ต้นน้ำ โดยที่ปลายน้ำไม่ต้องรอให้พืชแสดงอาการก่อน
2. ช่วยให้พืช “แข็งแรงจากข้างใน” ไตรโคเดอร์มาไม่ได้แค่จัดการเชื้อราเท่านั้น แต่มันยังช่วยกระตุ้นให้พืชมีภูมิคุ้มกันดีขึ้นเองด้วย (เหมือนวัคซีนธรรมชาติ) ซึ่งพืชจะแตกยอดใหม่เร็ว ใบเขียว รากเดินดี แม้ในช่วงที่ฝนตกติดกันหลายวัน
งานวิจัยหลายชิ้นพบว่า ไตรโคเดอร์มาช่วยกระตุ้นระบบ ISR (Induced Systemic Resistance) ทำให้พืชทนต่อโรคและความเครียดจากสภาพแวดล้อมได้ดีขึ้น อ้างอิงจาก Shoresh et al. (2010), Annual Review of Phytopathology
3. ไตรโคเดอร์มา “เติบโตได้ดีในสภาพแวดล้อมชื้นแฉะ” ไตรโคเดอร์มาต่างจากจุลินทรีย์บางชนิดที่อ่อนแอเมื่อฝนตกหนัก ซึ่งไตรโคเดอร์มาเป็นเชื้อราชั้นสูงที่เจริญเติบโตได้ดีในสภาพแวดล้อมชื้นและอุณหภูมิอุ่นปานกลาง ซึ่งตรงกับลักษณะของดินและอากาศช่วงฤดูฝนพอดี เจริญเติบโตได้รวดเร็ว สามารถควบคุมเชื้อราร้ายได้อย่างต่อเนื่องแม้ฝนตกติดต่อกันหลายวัน โดยอัตราการใช้
อินดิวเซอร์ หรือ เชื้อจุลินทรีย์ไตรโคเดอร์ม่า 50 กรัม ต่อ น้ำ 20 ลิตร แนะนำให้ฉีดพ่นช่วงเช้าและช่วงเย็นในตอนแดดอ่อนๆเพื่อให้การใช้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
บทความโดย นางสาวคนึงนิจ หอมหวล ตำแหน่งฝ่ายวิชาการบริษัทไทยกรีนอะโกร (ชมรมเกษตรปลอดสารพิษ)
สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Line@ ID : Thaigreenagro
