ถึงเวลา ล้างใบทำลายสปอร์ของจุลินทรีย์เชื้อโรคพืช

              ฤดูหนาวมาเยือนทีไร นอกจากอากาศที่เย็นสบายแล้ว ยังมีภัยเงียบที่มากับสายหมอกและน้ำค้าง นั่นคือ "สปอร์ของจุลินทรีย์เชื้อโรคพืช"  ช่วงนี้อากาศเย็นชื้น หมอกลงจัด น้ำค้างเกาะพืชผักผลไม้หนาแน่น  เป็นสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเชื้อราและแบคทีเรีย สปอร์ของเชื้อโรคเหล่านี้จะปลิวไปตามลม หรือตกลงมากับละอองน้ำ  เกาะติดอยู่บนใบพืช  รอเวลาแพร่เชื้อ  ก่อให้เกิดโรคต่างๆ เช่น โรคราแป้ง โรคราน้ำค้าง โรคใบจุด  เป็นต้น  ส่งผลต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของพืช

          มังคุด ราชินีแห่งผลไม้  นอกจากเนื้อจะอร่อยแล้ว เปลือกยังอุดมไปด้วยสารสำคัญที่มีประโยชน์มากมาย โดยเฉพาะสารกลุ่มแซนโทน (Xanthone) ซึ่งมีฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราและแบคทีเรีย  ป้องกันการเกิดโรคพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพ อาจจะเป็นอีกทางเลือกของเกษตรกรในการป้องกันโรคพืช

         วิธีการผลิตสารสกัดจากเปลือกมังคุด เลือกเปลือกมังคุดที่สมบูรณ์ ควรเป็นเปลือกที่สดใหม่  ไม่มีรอยโรคหรือแมลงกัดแทะ ล้างเปลือกมังคุดให้สะอาด  เพื่อกำจัดสิ่งสกปรก  หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการสกัด นำเปลือกมังคุดที่หั่นแล้วไปตากให้แห้งสนิท  ในที่ร่ม  มีอากาศถ่ายเทสะดวก สับ โขลก บด ตำ ทำให้ละเอียด

       สกัดด้วยตัวทำละลาย  เช่น  น้ำ  แอลกอฮอล์  หรือสารละลายอื่นๆ  โดยแช่เปลือกมังคุดบดในตัวทำละลาย  เป็นเวลา  1-2  สัปดาห์  กรองเอาสารละลายออกมา ถ้าต้องการคุณภาพแบบเข้มข้นก็ใช้วิธีการระเหยตัวทำละลายอีกครั้ง แต่เพียงแค่ขั้นตอนแรกก็สามารถใช้ได้แล้ว

วิธีการป้องกันเชื้อโรคพืชจากสารสกัดเปลือกมังคุดเพื่อเป็นการล้างใบทำลายสปอร์แก้ไขปัญหาเบื้องต้น โดยการผสมสารสกัดเปลือกมังคุดกับน้ำ  ในอัตราส่วน 2-5 ซี.ซี ต่อน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นให้ทั่วทั้งต้น  ใบ  และผล  เป็นประจำทุก  7-14  วัน และอาจจะผสมสารสกัดเปลือกมังคุดกับน้ำ  รดลงไปในดินรอบๆ โคนต้น  เพื่อป้องกันเชื้อโรคในดิน

         แนวทางหรือวิธีการป้องกันเชื้อโรคพืชแบบอื่นๆ นำมาร่วมด้วยช่วยกัน เช่น ล้างใบ โดยใช้สายยางฉีดน้ำล้างใบพืช  เพื่อชะล้างสปอร์ของเชื้อโรค  โดยเฉพาะในช่วงเช้าที่มีหมอกลงจัด  หรือหลังฝนตก ทำการตัดแต่งกิ่งที่เป็นโรค  หรือกิ่งที่หนาแน่นเกินไป  เพื่อให้อากาศถ่ายเทสะดวก  ลดความชื้น ใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มา และ บาซิลลัส ซับธิบลิส สายพันธ์ุที่กำจัดเชื้อโรค  เชื้อราและแบคทีเรีย ทั้งสองชนิดนี้เป็นปฏิปักษ์ต่อเชื้อราโรคพืช  สามารถนำมาใช้ป้องกันและกำจัดโรคพืชได้

        การใช้หินแร่ภูเขาไฟ ร่วมกับการดูแลบำรุงด้วยปู่ยอินทรย์ชีวภาพต่างๆ อย่างเหมาะสม ก็จะช่วยทำให้พืชสมบูรณ์และแข็งแรงแบบธรรมชาติร่วมกับเซลล์ที่แข็งแรงจากซิลิก้า เป็นการรักษาแบบเตรียมพร้อมภายในให้แข็งแรง การเกิดโรคในภายหลังก็ยากขึ้น หรือทำการรักษาง่ายและต้นทุนตำกว่าต้นไม้ที่ไม่สมบูรณ์มาตั้งแต่แรก 

 

การดูแลพืชในช่วงฤดูหนาว  จำเป็นต้องใส่ใจเป็นพิเศษ  หมั่นสังเกตความผิดปกติ  และป้องกันเชื้อโรคพืช  เพื่อให้พืชแข็งแรง  เจริญเติบโต  และให้ผลผลิตที่ดี การใช้สารสกัดจากเปลือกมังคุดไม่เพียงช่วยลดการแพร่กระจายของสปอร์เชื้อโรคพืช แต่ยังเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและลดการพึ่งพาสารเคมี การนำของเหลือใช้ทางการเกษตรมาเพิ่มมูลค่าในรูปแบบนี้ยังส่งเสริมการทำเกษตรอย่างยั่งยืน ช่วยลดต้นทุน และส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อม

        ฤดูหนาวที่หมอกหนาและน้ำค้างชุ่มชื้นเป็นช่วงเวลาที่เกษตรกรควรระมัดระวังเชื้อโรคพืชที่อาจส่งผลกระทบต่อผลผลิต การใช้สารสกัดจากเปลือกมังคุดร่วมกับการดูแลพืชที่เหมาะสม ถือเป็นวิธีการป้องกันเชื้อโรคพืชที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ถึงเวลาที่เกษตรกรจะล้างใบเพื่อทำลายสปอร์ของจุลินทรีย์และปกป้องผลผลิตในระยะยาวอย่างยั่งยืน

 

ดร.มนตรี บุญจรัส

ประธานกรรมการ บริษัท ไทยกรีนอะโกร จำกัด

ประธานชมรมเกษตรปลอดสารพิษแห่งประเทศไทย