หินแร่ภูเขาไฟเป็นวัสดุธรรมชาติที่เกิดจากกระบวนการภูเขาไฟระเบิด
ซึ่งลาวาที่พุ่งออกมาจากภูเขาไฟเย็นตัวลงและกลายเป็นหินแข็ง
หินแร่ภูเขาไฟได้รับความนิยมในการใช้งานทั้งในด้านการเกษตร การปลูกต้นไม้
และการตกแต่งภูมิทัศน์เนื่องจากมีคุณสมบัติที่ช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดินและช่วยระบายอากาศให้รากพืชเติบโตได้ดี
แต่การจะเลือกซื้อหินแร่ภูเขาไฟของแท้และมีคุณภาพ
อาจเป็นเรื่องที่ผู้บริโภคต้องใส่ใจเป็นพิเศษ
เพื่อหลีกเลี่ยงของปลอมหรือสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน บทความนี้จะช่วยแนะนำวิธีการสังเกตหินแร่ภูเขาไฟของแท้ที่ควรรู้
หินแร่ภูเขาไฟมีลักษณะเฉพาะตัวที่สามารถใช้ในการสังเกตว่าเป็นของแท้หรือไม่
ดังนี้:
1. น้ำหนักเบา หินแร่ภูเขาไฟมีลักษณะเป็นรูพรุน
ทำให้มีน้ำหนักเบากว่าหินชนิดอื่น
แม้จะเป็นก้อนใหญ่ก็ยังสามารถยกขึ้นได้อย่างง่ายดาย
ความเบานี้เกิดจากฟองอากาศที่ถูกกักเก็บไว้ในกระบวนการเย็นตัวของลาวา
2. เนื้อสัมผัสเป็นรูพรุน
ลักษณะเด่นของหินแร่ภูเขาไฟคือมีรูพรุนเล็กๆ จำนวนมากทั่วทั้งก้อน
ซึ่งรูพรุนเหล่านี้ช่วยในการระบายอากาศและดูดซับน้ำ
รูปร่างของรูพรุนอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับชนิดของหิน
3. สีธรรมชาติ
หินแร่ภูเขาไฟแท้จะมีสีที่เป็นธรรมชาติ เช่น สีเทา สีดำ หรือสีแดง ทั้งนี้
สีของหินขึ้นอยู่กับปริมาณแร่ธาตุที่มีอยู่ในหินและประเภทของภูเขาไฟที่สร้างมันขึ้นมา
4.ไม่มีการเคลือบผิวหินแร่ภูเขาไฟแท้จะไม่มีการเคลือบผิวมันเงาเหมือนกับหินปลอมที่ผ่านกระบวนการผลิตในโรงงาน
หากพบหินที่มีความมันวาวผิดปกติ อาจเป็นสินค้าทดแทนที่ไม่ได้มาจากธรรมชาติ
5. องค์ประกอบแร่ธาตุ
หินแร่ภูเขาไฟของแท้มักอุดมไปด้วยธาตุอาหาร เช่น ซิลิกา (SiO₂),
อลูมินา (Al₂O₃), แคลเซียม
(Ca), แมกนีเซียม (Mg), โพแทสเซียม
(K) และโซเดียม (Na), เหล็ก
(Fe), ทองแดง (Co), แมงกานีส
(Mn) ฯลฯ
ไม่มีสารพิษหรือแร่ธาตุที่เป็นอันตรายในปริมาณสูง เช่น ปรอทหรือสารหนู
ข้อสังเกตเพื่อหลีกเลี่ยงการซื้อหินแร่ภูเขาไฟปลอม
ในตลาดปัจจุบัน มีการผลิตหินเลียนแบบออกมาขายเพื่อเพิ่มมูลค่า
แต่สินค้าประเภทนี้อาจไม่มีคุณสมบัติที่เป็นประโยชน์ต่อการใช้งานจริง ดังนั้น
ผู้ซื้อควรสังเกตสิ่งต่อไปนี้:
1. แหล่งที่มา
หินแร่ภูเขาไฟแท้ส่วนใหญ่มาจากพื้นที่ภูเขาไฟหรือแหล่งธรรมชาติ เช่น
ภูเขาไฟในอินโดนีเซีย ญี่ปุ่น หรือประเทศไทยบางพื้นที่
ตรวจสอบข้อมูลแหล่งที่มาจากผู้ขายว่าได้มาจากแหล่งผลิตที่เชื่อถือได้หรือไม่
2. หินแร่ภูเขาไฟของแท้มักมีราคาที่สมเหตุสมผล
หากพบราคาถูกกว่าปกติมาก อาจเป็นสัญญาณว่าหินนั้นอาจจะไม่ใช่ของแท้
เป็นสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน ควรเลือกซื้อจากแหล่งผลิตที่น่าเชื่อถือ
หรือผู้จำหน่ายที่มีชื่อเสียงในตลาด
3. ทดสอบการลอยน้ำ
ด้วยความที่หินแร่ภูเขาไฟมีรูพรุนและเบา หากนำไปทดสอบลอยน้ำ
หินบางชนิดอาจสามารถลอยได้ (ในกรณีที่รูพรุนมีขนาดใหญ่และมีอากาศกักอยู่)
ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่หินทั่วไปไม่มี
4. ไม่เปราะหรือแตกง่าย
หินแร่ภูเขาไฟแท้มีความแข็งแรงในระดับหนึ่ง
ไม่เปราะหรือแตกง่ายเหมือนหินที่ผลิตจากวัสดุเทียม หากบีบด้วยแรงมือแล้วแตก
หินนั้นอาจไม่ใช่ของแท้
5.
การปลอมปน หินแร่ภูเขาไฟที่ไม่ได้มาตรฐานอาจถูกผสมกับหินธรรมดาหรือวัสดุอื่น ๆ
ที่มีคุณสมบัติแตกต่างกัน ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการใช้งานลดลง
7. รูปลักษณ์ไม่ตรงกับลักษณะเฉพาะ
หากหินแร่มีน้ำหนักมากเกินไป หรือมีพื้นผิวที่เรียบและไม่มีรูพรุน
อาจเป็นสัญญาณว่าหินดังกล่าวไม่ใช่หินแร่ภูเขาไฟของแท้ สีของหินที่ผิดปกติ เช่น
สีซีดเกินไป หรือมีรอยแตกที่ไม่สมบูรณ์ อาจแสดงถึงคุณภาพที่ต่ำ
8. ความสามารถในการดูดซับ จับกลิ่น
จับตรึงปุ๋ยให้กลายเป็นปุ๋ยละลายช้า
หินแร่ภูเขาไฟของแท้มีคุณสมบัติในการดูดซับแลกเปลี่ยนประจุได้ดีมากจากคุณสมบัติ CatchIon
Exchange Capacity [C.E.C.] เนื่องจากโครงสร้างรูพรุน
หากหินไม่ดูดซับน้ำ ปุ๋ย กลิ่นต่างๆ หรือน้ำไหลผ่านทันที อาจเป็นหินปลอม
9.ไม่มีการรับรองมาตรฐานหินแร่ภูเขาไฟของแท้มักมาพร้อมกับเอกสารรับรองคุณภาพจากแหล่งผลิตหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
หากผู้ขายไม่สามารถแสดงเอกสารดังกล่าวได้ ควรระวัง
10. นำไปทดสอบกับน้ำส้มสายชู
ต้องไม่มีฟองเดือนซ่าเหมือนโซดา
เพราะเนื้อหินแร่ภูเขาไฟไมใช่ปูนที่มีความเป็นด่างสูง
ซึ่งทำปฏิกิริยากับกรดน้ำส้มสายชูนั่นเอง
ข้อควรระวังในการเลือกซื้อ
● เลือกซื้อจากร้านค้าที่เชื่อถือได้และมีรีวิวที่ดี
● ขอใบรับรองหรือคำยืนยันจากผู้ขายเกี่ยวกับแหล่งที่มาของหิน
● อย่าซื้อสินค้าที่ไม่มีข้อมูลชัดเจนหรือผู้ขายปฏิเสธให้ข้อมูลเกี่ยวกับหิน
หินแร่ภูเขาไฟของแท้มีข้อดีหลายประการ
ทั้งในด้านการปรับปรุงดินและการใช้งานในการจัดสวน
การเลือกซื้อหินที่มีคุณภาพจึงเป็นเรื่องสำคัญสำหรับผู้ใช้งาน ทั้งนี้
ผู้ซื้อควรใส่ใจตรวจสอบลักษณะเฉพาะของหินแร่ภูเขาไฟอย่างละเอียด
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของน้ำหนัก สี รูปร่าง หรือแหล่งที่มา
เพื่อให้ได้สินค้าที่มีคุณภาพและใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพในระยะยาว
ดร.มนตรี
บุญจรัส
ประธานกรรมการ บริษัท ไทยกรีนอะโกร จำกัด
ประธานชมรมเกษตรปลอดสารพิษแห่งประเทศไทย
