ดินคือฐานรากของชีวิตพืช แต่เมื่อดินเข้าสู่ภาวะ "เน่า" (Root Rot) มันจะกลายเป็น "ภัยเงียบใต้ดิน"ที่คุกคามและทำลายสุขภาพของพืชจากภายใน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับ ระบบรากซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการดำรงชีวิต
การเข้าใจกลไกของดินเน่าและผลกระทบต่อรากจึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดูแลพืชให้รอดพ้นจากความเสียหาย โดยดินเน่าไม่ได้หมายถึงดินเสียสภาพทางเคมีแต่เป็นการรวมตัวของ 2 ปัจจัยที่เอื้ออำนวยในการทำลายรากคือ
1.การขาดอากาศ สาเหตุหลักมาจากการที่ให้น้ำมากเกินไป หรือ ดินระบายน้ำไม่ดี น้ำจะเข้าไปแทนที่ช่องว่างในดินส่งผลให้รากขาดออกซิเจนในการหายใจ เมื่อรากขาดอากาศเป็นเวลานาน เซลล์รากจะเริ่มตายและอ่อนแอ
2.เชื้อราก่อโรคในสภาวะที่ดินเปียกและชื้นหรือมีอินทรียวัตถุที่กำลังย่อยสลายเป็นสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการก่อโรคเชื้อราและแบคทีเรีย เช่น เชื้อราในกลุ่มของไฟธอปเทอร่า ฟิวซาเลียม เมื่อเชื้อโรคเหล่านี้เข้าโจมตีรากพืชจะทำให้เนื้อเยื่อรากอ่อนแอและเน่าเปื่อยได้
เมื่อรากถูกสภาวะดินเน่าเข้าทำลายจะเกิดความเสียหายอย่างรุนแรงตามมาได้แก่ 1.การเปลี่ยนทางกายภาพของราก โดยปกติแล้วรากที่แข็งแรงรากจะมีสีขาวหรือสีอ่อนและมีลักษณะแน่นแต่เมื่อรากเน่าจะมีลีน้ำตาลไปจนถึงสีดำ เมื่อสัมผัสแล้วรากจะนิ่มหรือเปื่อยยุ่ยคล้ายฟองน้ำและมีกลิ่นเหม็น
2.การล้มเหลวในการดูดซึมเมื่อรากเน่าเสียก็ไม่สามารถหน้าที่หลักในการดูดซึมน้ำธาตุอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพส่งผลให้พืชแสดงอาการเหี่ยวเฉา และใบเหลืองซีด
3.การลุกลามสู่ลำต้นและโคนต้นเมื่อรากไม่ได้รับการรักษาเชื้อโรคจะเคลื่อนตัวจากรากไปยังบริเวณโคนต้นทำให้เกิดโรคโคนเน่าและจะแสดงลักษณะรอยโรคเป็นสีน้ำตาลไปจนถึงสีดำบริเวณรอยต่อระหว่างดินกับลำต้นซึ่งจะทำให้พืชล้มตายอย่างรวดเร็ว
ในการป้องกันนั้นสามารถทำได้โดยการ 1.ควบคุมน้ำในการรด ตรวจสอบความชื้นดินก่อนรดน้ำรอจนกระทั่งผิวดินแห้ง หรือแห้งลึก 1-2 นิ้ว ก่อนให้น้ำรอบถัดไป
2.การใช้ภูไมท์ ซัลเฟตเหลืองในการปรับปรุงสภาพดินเพื่อให้ดินมีโครงสร้างที่ดี ระบายน้ำ และอากาศได้ดีรวมไปถึงเพิ่มธาตุอาหารในดินได้อีกด้วย อัตราการ 20 โลกรัม/พื้นที่ 1 ไร่
3.การใช้สารชีวภัณฑ์ในกลุ่มเชื้อราไตรโคเดอร์ม่าเพื่อช่วยป้องกันและยับยั้งการระบาดของเชื้อราที่ก่อให้โรคในดินไม่ว่าจะเป็นดินเน่า รากเน่า โคนเน่า อัตราการใช้ 50 กรัม/น้ำ 20 ลิตร ผสมให้เข้ากันจากนั้นฉีดพ่นในช่วงเย็นหรือช่วงเช้าที่มีแดดอ่อน
หากสนใจข้อมูลเพิ่มเติมหรือต้องการปรึกษาปัญหาด้านการเกษตรปลอดสารพิษ ติดต่อสอบถามได้ที่ https://thaigreenagro.com/ บทความโดย นางสาวธารหทัย จารุเกษตรพร ตำแหน่งนักวิชาการเกษตร บริษัทไทยกรีนอะโกร
