หินแร่ภูเขาไฟของแท้ มีข้อสังเกตอย่างไร?

      หินแร่ภูเขาไฟเป็นวัสดุธรรมชาติที่เกิดจากกระบวนการภูเขาไฟระเบิด ซึ่งลาวาที่พุ่งออกมาจากภูเขาไฟเย็นตัวลงและกลายเป็นหินแข็ง หินแร่ภูเขาไฟได้รับความนิยมในการใช้งานทั้งในด้านการเกษตร การปลูกต้นไม้ และการตกแต่งภูมิทัศน์เนื่องจากมีคุณสมบัติที่ช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดินและช่วยระบายอากาศให้รากพืชเติบโตได้ดี แต่การจะเลือกซื้อหินแร่ภูเขาไฟของแท้และมีคุณภาพ อาจเป็นเรื่องที่ผู้บริโภคต้องใส่ใจเป็นพิเศษ เพื่อหลีกเลี่ยงของปลอมหรือสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน บทความนี้จะช่วยแนะนำวิธีการสังเกตหินแร่ภูเขาไฟของแท้ที่ควรรู้

        หินแร่ภูเขาไฟมีลักษณะเฉพาะตัวที่สามารถใช้ในการสังเกตว่าเป็นของแท้หรือไม่ ดังนี้:

1. น้ำหนักเบา หินแร่ภูเขาไฟมีลักษณะเป็นรูพรุน ทำให้มีน้ำหนักเบากว่าหินชนิดอื่น แม้จะเป็นก้อนใหญ่ก็ยังสามารถยกขึ้นได้อย่างง่ายดาย ความเบานี้เกิดจากฟองอากาศที่ถูกกักเก็บไว้ในกระบวนการเย็นตัวของลาวา

2. เนื้อสัมผัสเป็นรูพรุน ลักษณะเด่นของหินแร่ภูเขาไฟคือมีรูพรุนเล็กๆ จำนวนมากทั่วทั้งก้อน ซึ่งรูพรุนเหล่านี้ช่วยในการระบายอากาศและดูดซับน้ำ รูปร่างของรูพรุนอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับชนิดของหิน

3. สีธรรมชาติ หินแร่ภูเขาไฟแท้จะมีสีที่เป็นธรรมชาติ เช่น สีเทา สีดำ หรือสีแดง ทั้งนี้ สีของหินขึ้นอยู่กับปริมาณแร่ธาตุที่มีอยู่ในหินและประเภทของภูเขาไฟที่สร้างมันขึ้นมา

4.ไม่มีการเคลือบผิวหินแร่ภูเขาไฟแท้จะไม่มีการเคลือบผิวมันเงาเหมือนกับหินปลอมที่ผ่านกระบวนการผลิตในโรงงาน หากพบหินที่มีความมันวาวผิดปกติ อาจเป็นสินค้าทดแทนที่ไม่ได้มาจากธรรมชาติ

5. องค์ประกอบแร่ธาตุ หินแร่ภูเขาไฟของแท้มักอุดมไปด้วยธาตุอาหาร เช่น ซิลิกา (SiO₂), อลูมินา (Al₂O₃), แคลเซียม (Ca), แมกนีเซียม (Mg), โพแทสเซียม (K) และโซเดียม (Na), เหล็ก (Fe), ทองแดง (Co), แมงกานีส (Mn) ฯลฯ ไม่มีสารพิษหรือแร่ธาตุที่เป็นอันตรายในปริมาณสูง เช่น ปรอทหรือสารหนู

      ข้อสังเกตเพื่อหลีกเลี่ยงการซื้อหินแร่ภูเขาไฟปลอม ในตลาดปัจจุบัน มีการผลิตหินเลียนแบบออกมาขายเพื่อเพิ่มมูลค่า แต่สินค้าประเภทนี้อาจไม่มีคุณสมบัติที่เป็นประโยชน์ต่อการใช้งานจริง ดังนั้น ผู้ซื้อควรสังเกตสิ่งต่อไปนี้:

   1. แหล่งที่มา หินแร่ภูเขาไฟแท้ส่วนใหญ่มาจากพื้นที่ภูเขาไฟหรือแหล่งธรรมชาติ เช่น ภูเขาไฟในอินโดนีเซีย ญี่ปุ่น หรือประเทศไทยบางพื้นที่ ตรวจสอบข้อมูลแหล่งที่มาจากผู้ขายว่าได้มาจากแหล่งผลิตที่เชื่อถือได้หรือไม่

   2. หินแร่ภูเขาไฟของแท้มักมีราคาที่สมเหตุสมผล หากพบราคาถูกกว่าปกติมาก อาจเป็นสัญญาณว่าหินนั้นอาจจะไม่ใช่ของแท้ เป็นสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน ควรเลือกซื้อจากแหล่งผลิตที่น่าเชื่อถือ หรือผู้จำหน่ายที่มีชื่อเสียงในตลาด

   3. ทดสอบการลอยน้ำ ด้วยความที่หินแร่ภูเขาไฟมีรูพรุนและเบา หากนำไปทดสอบลอยน้ำ หินบางชนิดอาจสามารถลอยได้ (ในกรณีที่รูพรุนมีขนาดใหญ่และมีอากาศกักอยู่) ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่หินทั่วไปไม่มี

    4. ไม่เปราะหรือแตกง่าย หินแร่ภูเขาไฟแท้มีความแข็งแรงในระดับหนึ่ง ไม่เปราะหรือแตกง่ายเหมือนหินที่ผลิตจากวัสดุเทียม หากบีบด้วยแรงมือแล้วแตก หินนั้นอาจไม่ใช่ของแท้

    5. การปลอมปน หินแร่ภูเขาไฟที่ไม่ได้มาตรฐานอาจถูกผสมกับหินธรรมดาหรือวัสดุอื่น ๆ ที่มีคุณสมบัติแตกต่างกัน ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการใช้งานลดลง

   7. รูปลักษณ์ไม่ตรงกับลักษณะเฉพาะ หากหินแร่มีน้ำหนักมากเกินไป หรือมีพื้นผิวที่เรียบและไม่มีรูพรุน อาจเป็นสัญญาณว่าหินดังกล่าวไม่ใช่หินแร่ภูเขาไฟของแท้ สีของหินที่ผิดปกติ เช่น สีซีดเกินไป หรือมีรอยแตกที่ไม่สมบูรณ์ อาจแสดงถึงคุณภาพที่ต่ำ

   8. ความสามารถในการดูดซับ จับกลิ่น จับตรึงปุ๋ยให้กลายเป็นปุ๋ยละลายช้า หินแร่ภูเขาไฟของแท้มีคุณสมบัติในการดูดซับแลกเปลี่ยนประจุได้ดีมากจากคุณสมบัติ CatchIon Exchange Capacity [C.E.C.]  เนื่องจากโครงสร้างรูพรุน หากหินไม่ดูดซับน้ำ ปุ๋ย กลิ่นต่างๆ หรือน้ำไหลผ่านทันที อาจเป็นหินปลอม

    9.ไม่มีการรับรองมาตรฐานหินแร่ภูเขาไฟของแท้มักมาพร้อมกับเอกสารรับรองคุณภาพจากแหล่งผลิตหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง หากผู้ขายไม่สามารถแสดงเอกสารดังกล่าวได้ ควรระวัง

   10. นำไปทดสอบกับน้ำส้มสายชู ต้องไม่มีฟองเดือนซ่าเหมือนโซดา เพราะเนื้อหินแร่ภูเขาไฟไมใช่ปูนที่มีความเป็นด่างสูง ซึ่งทำปฏิกิริยากับกรดน้ำส้มสายชูนั่นเอง

ข้อควรระวังในการเลือกซื้อ

● เลือกซื้อจากร้านค้าที่เชื่อถือได้และมีรีวิวที่ดี

● ขอใบรับรองหรือคำยืนยันจากผู้ขายเกี่ยวกับแหล่งที่มาของหิน

● อย่าซื้อสินค้าที่ไม่มีข้อมูลชัดเจนหรือผู้ขายปฏิเสธให้ข้อมูลเกี่ยวกับหิน

   หินแร่ภูเขาไฟของแท้มีข้อดีหลายประการ ทั้งในด้านการปรับปรุงดินและการใช้งานในการจัดสวน การเลือกซื้อหินที่มีคุณภาพจึงเป็นเรื่องสำคัญสำหรับผู้ใช้งาน ทั้งนี้ ผู้ซื้อควรใส่ใจตรวจสอบลักษณะเฉพาะของหินแร่ภูเขาไฟอย่างละเอียด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของน้ำหนัก สี รูปร่าง หรือแหล่งที่มา เพื่อให้ได้สินค้าที่มีคุณภาพและใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพในระยะยาว

            ดร.มนตรี บุญจรัส

ประธานกรรมการ บริษัท ไทยกรีนอะโกร จำกัด

ประธานชมรมเกษตรปลอดสารพิษแห่งประเทศไทย